SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN SIVI ALIMI NE KADAR ÖNEMLİ?

İnsan organizmasının %62-67’si sudan oluşur. Su hayatımız için önemli bir bileşendir. Vücudumuzda birçok görevi bulunmaktadır. Vücut ısısını dengede tutmak, kan hacmini dengelemek, eklemler arasında kayganlaştırıcı rolüyle sürtünme ve aşınmaları önlemek, besin öğeleri ve atık maddeleri taşımak gibi birçok rolü vardır.

Yapılan araştırmalara göre insanın beslenmeden sadece su içerek yaklaşık 5 hafta yaşamını sürdürebileceği saptanmıştır. Ancak suya 7-12 gün dayanmaktadır. Çok klasik bir bilgi gibi görünebilir ancak bu suyun ne kadar önemli olduğunu çarpıcı bir şekilde göstermektedir.

Vücut suyunun %20’den fazla kaybı ölüme yol açabilir. Vücuttan su kaybı olduğu zaman kan plazmasının yoğunluğu %1 artar, beyindeki susama merkezi uyarılarak susama hissi oluşur. Su veya suyun yerini tutan bir içecekle bu his ortadan kalkar.

· Proteinli besinlerin fazla alımı

· Fazla tuz alımı ve kaybı

· Terleme

· Kusma

· İshal (diyare)

· Artan ortam sıcaklığı

· Ateşli hastalıklar vs. su gereksinimini arttırmaktadır.

İçilen her şey su ihtiyacını karşılamaya yönelik olumlu değildir. Örneğin; çay, kahve, kola ve alkollü içeceklerin diüretik etkileri vardır. Vücuttan sıvı atımını arttırırlar.

Sağlıklı bir insanın günlük su ihtiyacı yaklaşık olarak 2,5-3 litredir. Bunun hepsini sadece su içerek almayız.

Tükettiğimiz şeyleri su ihtiyacını karşılama durumuna göre sıralarsak:

İçecekler > yiyecekler > aldığımız besinlerin yakılması sonucu açığa çıkan su şeklindedir.

Yapılan araştırmalar yeterli su tüketiminin kabızlık, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek taşları, soğuk algınlığı risklerini azalttığını saptamıştır.

Ayrıca su cilt sağlığını da korumaktadır. Döküntü, kaşıntı, kuruluk gibi problemler kronik bir rahatsızlık yoksa genellikle yeterince sıvı almamaktan kaynaklanmaktadır.

Yaşlılar, çocuklar, bebekler, hamileler ve emzikliler yeterli su alma konusunda dikkat edilmesi gereken kişilerdir.

Yaşlılıkta; susama hissi zayıflar ve kişi bunu fark etmez. Bu yüzden su alımları kontrol edilmelidir.

Bebekler ve çocukların vücut su oranı yetişkinlere göre daha çoktur. Bu oran korunmalıdır. Bebekler kendilerini ifade edemezler, anne bunu unutmamalıdır.

Hamilelik döneminde kan hacminde artış olmaktadır ve amniyon sıvısı da oluştuğundan dolayı suya ihtiyaç artmaktadır. Emzirme döneminde de süt oluşumu için su alımı gereklidir.

Yeterli su alınmadığı zamanlarda karşılaşılan önemli sorunlardan biri de konstipasyondur (kabızlık). Hayat kalitesini düşüren bir problemdir. Günlük yaklaşık 2 litre su alımı konstipasyonun önlenmesinde önem taşır.

Su kaybının insana verdiği zararlardan kısaca bahsedelim:

Hafif Kayıp: Harekette düzensizlik, iştahsızlık, halsizlik, artmış kalp atımı

Orta Kayıp: Soluk almada güçlük, kan yoğunluğunda artma, konuşmada güçlük, hatırlamada zorluk

İleri Kayıp: Yutkunma zorluğu, dilin şişmesi, ateş, yaşamın sona ermesi

Hazır sudan bahsetmişken başka bir konuya da ucundan kıyısından değinmek istiyorum.

Zayıflamak isteyen kişiler düzenli olarak su ve sıvı tüketmelidir. Bu metabolizmanın ve vücut sistemlerinin çalışmasını pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca öğünlerde tükettikleri sulu yiyecekler mide hacminin çoğunu kaplar ve doygunluk hissi sağlar. Öğün içerisinde çorba, ayran, sulu yemeklerin vs. bulunması bu yüzden önemlidir. Ayrıca bu göz doygunluğu da sağlar. Örnek olarak şunu verebiliriz; öğün sadece katı yiyeceklerden oluşuyorsa yanında yoğurdu ayran olarak koyabiliriz.

Öğünlerin sadece katı ve sıvı yiyeceklerde oluşmamasına dikkat edilmelidir. Dengeli olunmalıdır. Tabii ki sağlıklı kişiler için bu durum geçerli. Ameliyat öncesi-sonrası, gastrointestinal sistem problemi vs. olan kişiler bunun dışındadır.

Uzun bir süre sadece sıvı diyet yapıp kilo veren birçok kişi vardır. Ancak bu pek bilimsel değildir. Hedeflenmesi gereken dengeli ve sağlıklı bir beslenme listesi ile ideal ağırlığa ulaşmaktır. Bu kişi için daha uyumlu ve sürdürülebilir bir diyet süreci sağlar.

Gerektiği zaman yardım aldığınız diyetisyen size bunu dengeli ve sağlıklı beslenme prensiplerine göre kısa süreli uygulayabilir. Ama hiçbir diyetisyen uzun bir zaman sadece sıvı diyet vermez. Bu meslek etiğine aykırıdır.

Evet sevgili okuyucu, sağlığımız hepimiz için önemlidir. Üzerinde rastgele uygulamalar yapıp kulaktan duyma bilgilerle kendi ellerimizle kendimizi riske atmamalıyız. Ha unutmadan güvendiğimiz dağlara karlar yağdıracak şarlatanlara ön ayak olan diplomalı diyetisyenler de var. Onlar için yapacak bir şeyler var mı bilmiyorum. Sizin takdirinize kalmış.

Sağlıkla kalın…..

DYT. DELAL EZGİ AKINCI

Not: Bu yazıyı yazarken kaynak olarak çoğu diyetisyenin bildiği ‘’Beslenme İlkeleri’’ kitabından faydalandım. Daha ayrıntılı bilgi için bakmanızı tavsiye ederim.